افزایش جمعیت اولویت جدی دولت/ برنامه های ویژه برای تشویق به فرزندآوری
تبریزگویا؛ علی اشرفی: کاهش نرخ باروری و افزایش جمعیت سالمندان زنگ خطر را برای بسیاری از کارشناسان و سیاستگذاران اجتماعی به صدا درآورده است. این موضوع باعث شده تا دولت، نهادهای فرهنگی و گروههای اجتماعی به صورت جدی به دنبال راهکارهایی برای تشویق خانوادهها به فرزندآوری باشند.
چالشهای موجود در فرزندآوری
بر اساس آمارهای رسمی، نرخ باروری در کشور کاهش قابل توجهی داشته و اکنون از حد جایگزینی جمعیت (۲٫۱ فرزند به ازای هر زن) کمتر شده است. عوامل متعددی در شکلگیری این روند دخیل بودهاند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات اقتصادی: افزایش هزینههای زندگی و رشد تورم از مهمترین دلایلی هستند که بسیاری از خانوادهها به تأخیر در فرزندآوری یا کاهش تعداد فرزندان روی آوردهاند.
- تغییرات فرهنگی: تغییر سبک زندگی و ترویج الگوهای جدید زندگی از جمله کاهش تمایل به ازدواج و فرزندآوری، تأثیر زیادی بر کاهش جمعیت نسل جدید گذاشته است.
- آسیبهای اجتماعی: نگرانی از آینده شغلی، مسکن، آموزش فرزندان و سلامت آنها، تصمیمگیری خانوادهها برای فرزندآوری را تحتالشعاع قرار داده است.
برنامهها و اقدامات جدید برای تشویق فرزندآوری
در چند سال اخیر، دولت و نهادهای فرهنگی اجرای برنامههایی برای تشویق فرزندآوری را آغاز کردهاند. برخی از این اقدامات عبارتند از:
- اعطای تسهیلات مالی: ارائه وامهای کمبهره، بستههای حمایتی مالی و کمکهزینههای تولد و نگهداری کودک.
- حمایت از مادران شاغل: ایجاد شرایط انعطافپذیر کاری برای مادران مانند کاهش ساعات کاری و افزایش مرخصی زایمان.
- فرهنگسازی اجتماعی: تولید محتواهای فرهنگی و رسانهای با هدف افزایش ارزشگذاری بر خانواده و فرزندآوری.
- تأمین زیرساختهای اجتماعی: توسعه خدمات آموزشی، درمانی، ورزشی و رفاهی برای خانوادههای دارای فرزندان.
نظرات کارشناسان
کارشناسان معتقدند که حل مشکل کاهش فرزندآوری نیازمند تصمیمگیری جامع و بلندمدت است. خانم دکتر محمودی، جمعیتشناس و استاد دانشگاه، در گفتوگو با خبرنگار ما اظهار داشت:
“چالش جمعیتی ایران یک مسأله چندوجهی است. صرفاً ارائه مشوق مالی نمیتواند خانوادهها را به فرزندآوری ترغیب کند. باید اطمینان خانوادهها نسبت به آینده تقویت شود و زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی مناسب فراهم شود.”
فرهنگسازی و نقش رسانهها
نقش رسانهها در تغییر نگرش جامعه نسبت به فرزندآوری بسیار حیاتی است. تهیه برنامههای تلویزیونی، فیلمها و مستندهایی که به ارزش فرزندآوری و خانواده اشاره دارند، میتوانند تأثیر مثبتی بر افکار عمومی داشته باشند. همچنین، افزایش آگاهی اقشار جوان جامعه درباره تأثیرات کاهش جمعیت بر آینده کشور، ضرورت توجه به این موضوع را برجستهتر میسازد.
آینده مسئله فرزندآوری در ایران
با وجود همه چالشها، بسیاری از کارشناسان امیدوارند که با اجرای سیاستهای هوشمندانه و ایجاد یک حرکت ملی، بتوان نرخ باروری را به سطح مطلوب رساند و از بروز پیامدهای ناگوار جمعیتی در آینده پیشگیری کرد. روشن است که تداوم این مسأله میتواند اثرات بلندمدتی بر اقتصاد، امنیت و توسعه کشور داشته باشد.
در پایان، باید گفت که تصمیم برای فرزندآوری نه تنها یک موضوع فردی، بلکه یک انتخاب جمعی با تأثیر بزرگ بر آینده جامعه است. توجه به آن، نه تنها وظیفه دولت بلکه مسئولیت همه ماست.