نفوذ فرهنگ غربی به آذربایجان| برگزاری زیرزمینی جشن هالووین در تبریز
تبریزگویا؛ کمال کاظمی: این روزها اگر اینستاگرام را باز کنید با انواع و اقسام گریمهای هالووینی مواجه میشوید، گریمهایی که توسط بلاگرها آموزش داده میشوند تا مردم را برای روز هالووین آماده کنند. جدا از صفحات مجازی که آموزش گریمهای وحشتناک و عجیب و غریب میدهند، برخی از صفحات هم هستند که وسایل هالووین را میفروشند؛ از کدوتنبل گرفته تا خوراکیهای دیگری که در این روز استفاده میشود و درواقع تزئین جشن هالووین است. اما ریشه هالووین کجاست و چرا چندسال است که در ایران برگزار میشود؟!
هالووین چیست؟
هالووین در واقع جشن مسیحی، غربی و بیشتر سنتی است که از ۳۱ اکتبر به مدت سه شبانه روز برگزار می شود. افراد در این جشن با چهره های عجیب و مخوف یا گریم افراد مشهور دور هم جمع میشوند و این روز را جشن می گیرند. همانطور که مردم ایران در روزهای ابتدایی سال نو برای خودشان لباس نو میخرند و به استقبال بهار می روند، در برخی نقاط دنیا هم در آخرین روزهای ماه اکتبر مردم لباس نو میخرند؛ با این تفاوت که آنها تلاش میکنند ترسناک و زشت و عجیب به نظر برسند.
یکی از نمادهای هالووین یک کدوتنبل است که درون آن را خالی کرده و برای آن چشم و ابرو و دهان درمیآورند و با روشن کردن شمع در درون کدوتنبل به آن جلوهای ترسناک میدهند.
ریشه این جشن به آیین باستانی سامهِین یا شامِهین باز میگردد. قوم «سلت» که حدود ۲ هزار سال پیش در مناطقی از اروپا (که امروز با نام ایرلند، انگلیس و فرانسه شناخته میشوند) زندگی میکردند، شروع سال جدید خود را همزمان با برداشت محصولات کشاورزی در اول نوامبر جشن میگرفتند که برای آنها نماد پایان تابستان و آغاز فصل تاریکی و سرما بود.
از آنجا که با فرارسیدن فصل سرما، مرگ و میر انسانها در آن زمان بیشتر میشد، مردم در آن زمان باور داشتند که با برافروختن آتش و پوشیدن لباسهای عجیب از پوست حیوانات و استفاده از صورتکهای ترسناک یا قرار دادن سر بریده شده حیوانات بررروی سر خود میتوانند ارواح سرگردان آنها را از خود دور کنند یا حداقل مانع از شناسایی خود توسط آنها شوند. این تصور در آن زمان بیشتر ریشه در ترس آنها از تاریکی داشت.
در حال حاضر، جشن هالووین پس از کریسمس، دومین جشن بزرگ غربیها و به ویژه آمریکاییها محسوب میشود به طوری که آنها هر سال بیش از ۶ میلیارد دلار را صرف برگزاری این جشن میکنند.
امروزه مراسم هالووین بیشتر به عنوان فرصتی برای تفریح کردن شناخته میشود و گفتن داستانهای مربوط به ارواح سرگردان چندان در آن جایی ندارد اما پوشیدن لباسهای عجیب و صورتکهای ترسناک همچنان جای خود را در این مراسم حفظ کرده است در واقع می توان گفت در سال های اخیر به دلیل مرگ یکی از مشهورترین شیطان پرستان در روز هالووین، برخی مفاهیم شیطان پرستی نیز به این جشن وارد شده است.
هالووین در تبریز!
طی سال های اخیر، پای این جشن خرافاتی به کشورهای اسلامی همچون ایران و شهرهای مذهبی همچون تبریز باز شده و از داخل برخی خانههای شمال شهر تبریز آرام آرام به سطح جامعه رسیده است؛ به عنوان مثال، تمام دیوارهای یک کافه را اشکالی ترسناک، ریسههای چراغ و زمین را کدو تنبل های خالی که درون آن شمع روشن شده است فرا می گیرد. نوجوانان و جوانان با دوستان خود با لباس ها و گریم های متفاوت در این جشن شرکت می کنند.
هالووین جشن رسمی برای مردم ایران نیست با این وجود این روزها صفحات اجتماعی پر شده است از عکسهایی که نشان میدهد مردم در حال آماده شدن برای برگزاری این جشن هستند. بسیاری از لوازم تزئینات این جشن در قنادیها و خرازیها به فروش می رسد، کیک و شیرینیهایی مخصوص این جشن درست میشوند و حتی آتلیههایی در صفحات مجازی خود تبلیغ عکاسی برای چنین روزی را میکنند.
در این میان بازار آرایشگاههای زنانه که گریم هالووین میکنند هم داغ شده و گریمورهای معروفی آرایش مخصوص هالووین را در صفحات مجازی خود آموزش می دهند و حتی مهدکودکهای لاکچری هم این روز را برای کودکان جشن میگیرند و صورت بچهها را گریم میکنند.