پایگاه خبری تحلیلی تبریز گویا

به گزارش تبریزگویا به نقل از ایرنا؛ جهان كنونی كه با تعبیرهایی همچون «دهكده جهانی» از آن یاد می شود، به شكل گسترده ای تحت تاثیر ابزار ارتباط جمعی قرار گرفته است كه از مهم ترین اركان اطلاع رسانی و فرهنگ سازی به شمار می روند؛ ابزاری كه به روش های گوناگون به افراد جامعه كمك و جهت معین و با آگاهی و اطلاعات بیشتری حركت كنند. باید دانست با اختراع ماهواره و اینترنت، ارتباطات بین المللی نقش جدی تری در حیات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جوامع گرفت، به گونه ای كه اگر جهان امروزی را دنیای اینترنت و عصر حاضر را عصر ارتباطات بین المللی بنامیم، به خطا نرفته ایم.

شبكه های اجتماعی یكی از مهمترین ابزارهایی هستند كه امكان ارتباط متنوع و بی سابقه ای را در اختیار كاربران خود قرار می دهند و نقش مهمی در جهت دهی به افكار مخاطبان بازی می كنند. ایران نیز بی تأثیر از تحولات حوزه ارتباطات نیست و در سال های اخیر شبكه های اجتماعی همچون تلگرام، واتساپ، فیسبوك، وایبر و دیگر شبكه های خارجی و داخلی در تحولات اجتماعی و سیاسی ایران نقش پررنگی ایفا كرده اند.

شبكه های اجتماعی محل گردهمایی صدها میلیون كاربر اینترنت است كه بدون توجه به مرز، زبان، جنس و فرهنگ به تعامل و تبادل اطلاعات می پردازند. در واقع این شبكه ها برای افزایش و تقویت تعامل های اجتماعی در فضای مجازی طراحی شده اند زیرا از طریق اطلاعاتی كه بر روی پروفایل افراد قرار می گیرد، مانند عكس، اطلاعات شخصی، علایق و … برقراری ارتباط تسهیل می شود.

بدین ترتیب با افزایش ابزارهای ارتباطی و توسعه اینترنت بر بستر تلفن همراه و استفاده جوانان از اینترنت با توجه به محبوبیت شبكه های اجتماعی با سرعت چشمگیری در حال افزایش است كه این مقوله جنبه های مثبت و منفی دارد.

با توجه به ایجاد چنین شرایطی مهمترین مساله را باید تضعیف و تقویت ارتباط میان اقوام گوناگون دانست كه شبكه های اجتماعی نقش مهمی در آن ایفا می كنند زیرا به نظر می رسد، در سال های اخیر همراه با موج عظیم ایجاد و گسترش شبكه های اجتماعی در ایران، ضمن موارد بی شمار امكاناتی كه برای تقویت وحدت ملی فراهم ساخته و شكل های گوناگونی در جهت تضعیف این وحدت نیز به كار رفته اند.

با اندك مطالعه و كنكاش در احوال اجتماعی مردم ایران در سال های اخیر درمی یابیم كه به طور ناآگاهانه در فضای مجازی و در یك سطح وسیع، كاربران شبكه های اجتماعی در همراهی با موجی كه ایجاد می شود، بدون لحظه ای اندیشیدن، مسایلی را مطرح و به یكدیگر ارسال می كنند كه گاهی نقشی ویرانگر در تضعیف وحدت ملی و تخریب آن دارند.

شبكه های مختلف اجتماعی در سال های اخیر در برخی موارد باعث ایجاد شكاف هایی در وحدت قومیتی شده اند و از طرفی دیگر در مواردی كه به پیروزی ها و افتخارات ملی مربوط بوده است، اتحاد و انسجام ملی را به همراه داشته اند. از جمله مواردی كه شبكه های اجتماعی به تضعیف روابط قومی منجر شدند، می توان به ملی گرایی افراطی اشاره كرد كه به بهانه های مختلف و تحریف های تاریخی در این شبكه ها شاهد آن بوده ایم. در صورتی كه همه اقوام ایرانی كه از گذشته ای دور تاكنون در كنار هم در شكل گیری ساختار فرهنگی- اجتماعی ایران دخیل بوده، اشتراكات فرهنگی همچون تاریخ، سرزمین و … داشته اند و این امر باعث می شود كه همه ما، ایران امروز را كه حاصل روح بلند فرهنگ ایرانی در پذیرا بودن فرهنگ ها و زبان های مختلف و تلفیق آنها بوده است، ارج بنهیم و در تقویت روحیه تعاون و همرنگی برای داشتن ایرانی آباد بكوشیم.

نوعی ملی گرایی سست و بدون پشتوانه نظری در شبكه های اجتماعی و در میان عده ای از افراد خاص كه به صورت مكرر هم از طرف برخی گروه ها در داخل و خارج از ایران تقویت می شود و عرصه را بر همگرایی و وحدت اقوام ایرانی تنگ می كند. این روایت غیرمستند از ملی گرایی و بی توجهی به چگونگی شكل گیری اینگونه تفكر در جامعه كه سابقه ای چندین ساله دارد، باعث می شود در سال های اخیر، عده ای در همین فضای مجازی برخی اقوام ایرانی را مورد بی مهری قرار دهند. پراكنده شدن اینگونه پیام ها در شبكه های اجتماعی كه به طرز محسوسی رو به افزایش است و همواره با تأكید بر عنصر خاص قومی، دیگر اقوام را نادیده و در مواقعی مورد توهین و تخریب قرار می دهد، پیامدهای ناگوار و غیرقابل جبرانی در برهم زدن وحدت ملی ایران خواهند داشت.

پیام هایی غیرمستند و جعلی منتسب به ایران باستان و شخصیت های تاریخی ایران زمین كه آمیخته با انواع تحریف های تاریخی است نتیجه ای جز عقب ماندگی فرهنگی و از هم گسیختگی ملی به بار نخواهد آورد. چنین نگاهی به مسأله ملی گرایی به تصور نابرابری نژادها و برتری یك قوم بر قوم دیگر خواهد انجامید و در نتیجه عواقب سیاسی مهمی دارد كه كشمكش های قومی از نتایج آن است. جنگ جهانی دوم و فرضیه نژاد عالی فاشیست ها و استمرار جنگ افروزی و كشتار از طرف صرب ها در شبه جزیره بالكان از جمله نمونه هایی هستند كه از تأثیر چنین نگرش هایی بر حیات جوامع و اقوام حكایت دارد.

اگر چه عوامل مورد اشاره از موارد منفی بهره گیری از فضای شبكه های اجتماعی به شمار می روند اما وفاق و وحدت ایرانیان در سایه همین شبكه ها نیز مسبوق به سابقه است. در سال های گذشته بر سر موضوع نام خلیج فارس شاهد اتحاد بی سابقه ایرانیان همچون فارس، عرب، تُرك، بلوچ، لر، كُرد و … در فضای مجازی و شبكه های اجتماعی بوده ایم كه چنان اعتراضی علیه این موضوع صورت گرفت و باعث شد به نتیجه برسیم.

هنگامی كه نشریه نشنال جئوگرافیك برای نخستین بار در نسخه جدید در آبان ۱۳۸۳ خورشیدی نام جدیدی را در كنار نام بین‌المللی خلیج فارس قرار داد، خشم و اعتراض عمومی در میان فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج نسبت به این تحریف غیرعلمی صورت گرفت و پس از ارسال هزاران ایمیل، نامه اعتراضی و یك طومار اینترنتی با بیش از ۱۲۰ هزار امضاء به مؤسسه مذكور، مدیر این نهاد ضمن عذرخواهی از ملت ایران قول داد اشتباه خود را جبران كند. این موضوع بهترین بهانه برای همه ما در شبكه های اجتماعی و مجازی است تا با تكیه بر همین نقاط قوت از تفرقه بپرهیزیم و این عرصه را محلی برای بروز هر چه بیشتر اتحاد ملی قرار دهیم.

با توجه به این مسایلی كه از ناحیه شبكه های اجتماعی ایجاد می شود، لازم است اقدام هایی در این زمینه صورت گیرد كه مهمترین آن هدایت كاربران شبكه های اجتماعی در مسیری است كه عوامل تفرقه افكنانه كنار گذاشته شود و این امر هم در وهله نخست مستلزم همكاری و توجه مسوولان حاكمیتی در این ارتباط و به راه انداختن مباحثی با محوریت تقویت كرامت همه اقوام ایرانی است.

بدون تردید تقویت رویكرد وحدت اقوام ایرانی در وهله نخست مبحثی سیاسی محسوب می شود كه باید مورد توجه قرار گیرد. بنابر همین سیاست پیشنهاد می شود حاكمیت به عنوان بالاترین مرجع بیش از پیش به آن بپردازد زیرا توجه حاكمیت به این عرصه تأثیر بسزایی در نوع نگاه ملت پیرامون اقوام ایرانی خواهد داشت و با انتقال این دیدگاه به مردم، به تدریج بخش هایی از اختلاف های قومی فروكش می كند و در گفت وگوهای ملی و مردمی بحث تقویت اتحاد ملی می شود.