متهمان آلودگی هوای تبریز
حسن عبدالهی؛ تبریزگویا: شاید در تاریخ خوانده باشید که نگاشته‌اند دلیل نامگذاری شهر تبریز، سفر هارون الرشید و همسرش به شهرمان و رفع شدن بیماری تب او در اثر هوای لطیف و دل انگیزش بوده است.
شاید اگر امروز برای غریبه‌ها ساعت‌ها از هوای لطیف و فرحبخش گذشته شهرمان تعریف کنیم به این راحتی‌ها باورشان نشود اما همشهریان ما که سال‌ها در این شهر زیسته‌اند، می‌دانند که شاید تا هفت، هشت سال قبل اگر کسی به ما می‌گفت که تبریز آلوده‌ترین شهر ایران خواهد شد، باورمان نمی‌شد و به حرفش می‌خندیدیم، ولی از بد حاثه دی ماه سال اخیر بدترین روزهای تنفسی برای همشهریان‌مان بوده است.
روزهای متمادی چشمان حسرت زده‌مان را به هوای آبی شدن آسمان به بالای سرمان دوختیم. سرفه‌های پی در پی وخس خس سینه، سوزش چشم‌ها، سردرد شدید، تشدید ناراحتی‌های گروههای حساس و……. از پیامدهای ناگوار این آلودگی‌ها بوده است.
۶۷ روز پاک، ۱۸۶ روز قابل قبول، ۱۸ روز ناسالم برای گروههای سنی حساس، یک روز ناسالم برای همه گروهها و یک روز غلظت آلایندگی خطرناک، این خلاصه حال و روز هوای تبریز در سال ۱۴۰۱ است، کلانشهری که دیگر چشم و نفس مردمش در بیشتر ایام سال به عبای دود و آلاینده هایی که با رنگ خاکستری و چرکینش بر تن آسمان و زمین شهرشان نشسته، عادت کرده اند.
در روزگاری که بنا بر بررسی‌های بین‌المللی سالانه ۶ میلیون نفر به خاطر مرگ منتسب به آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند و این پدیده چهارمین عامل مرگ های انسانی است، آمار عدد چهار هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا را برای آذربایجان شرقی و دو تا دو هزار و پانصد نفر را برای تبریز نشان می دهند، تبریزی که از یک سو به واسطه حصار صنایع بر کرانه غربی اش و از سویی دیگر به دلیل انسداد مسیر جریان های هوایی اش به واسطه عواملی چون بلند مرتبه سازی و عدم رعایت موازین شهرسازی مطابق با اصول هوای پاک، سالهاست با پدیده آلودگی شدید هوا دست و پنجه نرم می کند.
هر چند بنا بر اعلام حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی، تبریز رتبه اول از نظر روزهای هوای پاک را در بین کلانشهرهای کشور دارد، اما بیشترین عامل آلودگی هوای آن ناشی از منابع متحرک با ۹۲ درصد و ۸ درصد به واسطه منابع ثابت است، موضوعی که شهنام اشتری مدیرکل حفاظت محیط زیست استان در تشریح آن گفته است: در انتشار ذرات معلق کمتر از ۲٫۵ میکرون، سهم اتوبوس های شهرداری ۲۷ درصد، کامیون ها ۱۷ درصد، خودروهای شخصی ۱۵ درصد، مینی بوس ها ۱۱ درصد، نیروگاه تبریز (بدون مازوت سوزی) ۱۰ درصد و موتورسیکلت ۸ درصد است.
وی سهم اتوبوس های شهرداری در انتشار ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون را نیز ۲۶ درصد، کامیون ها ۲۰ درصد، خودرو های شخصی ۱۶ درصد، مینی بوس ها ۱۱ درصد و موتورسیکلت ۷ درصد اعلام و افزوده است: در انتشار TSP نیز سهم سیمان صوفیان ۳۰ درصد، اتوبوس های شهرداری ۱۶ درصد، خودروهای شخصی ۱۴ درصد، کامیون ها ۱۰ درصد، مینی بوس ها ۷ درصد، نیروگاه (بدون مازوت سوزی) ۶ درصد، منابع خانگی و تجاری ۳ درصد و موتورسیکلت ۳ درصد است و در انتشار SO2 نیز سهم پالایشگاه ۸۷ درصد، سیمان صوفیان ۶ درصد، راه آهن ۴ درصد، پتروشیمی یک درصد، نیروگاه (بدون مازوت سوزی) یک درصد و کامیون ها یک درصد است.
اشتری خاطرنشان شده است: در انتشار NOx سهم سیمان صوفیان ۶ درصد، اتوبوس های شهرداری ۳ درصد، خودروهای شخصی ۴۲ درصد، پالایشگاه ۸ درصد، وانت ها ۴ درصد، تاکسی ها ۱۰ درصد، نیروگاه (بدون مازوت سوزی) ۱۴ درصد و پتروشیمی ۵ درصد است و در انتشار VOC سهم خودرو شخصی ۷۳ درصد، تاکسی ۹ درصد، جایگاه های سوخت ۴ درصد، پتروشیمی ۲ درصد، پالایشگاه ۲ درصد، وانت ۵ درصد و موتورسیکلت ۶ درصد بوده و در انتشار CO نیز خودروهای شخصی ۷۳ درصد، تاکسی ها ۱۴ درصد، وانت ها ۶ درصد و موتورسیکلت ها ۳ درصد نقش دارند.
از آمار و ارقام فوق به خوبی مشخص است که آلودگی هوای تبریز هر چند پدیده ای چند وجهی و معلولی چند علتی است اما در سال های اخیر یکی از این عوامل بیشتر مورد توجه و نقد بوده است، نیروگاه تبریز و موضوع استفاده از سوخت مازوت در آن در فصل سرما که با توجه به محل استقرار این نیروگاه و مسیر باد منطقه، دود حاصل از آن به سمت پهنه شهر تبریز روانه می شود و برخی معتقدند که این امر یکی از دلایل غالبی است که در کنار پدیده وارونگی دمایی موجب تشدید آلودگی هوای تبریز در ایام سرد سال می شود، ایامی که در آن گازرسانی به نیروگاه تبریز قطع و مازوت سوزی در آن انجام می شود.
هیچ شرکتی نصب فیلتر نیروگاه تبریز را قبول نمی‌کند!/ به داد نیروگاه تبریز برسید
در این زمینه مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق آذربایجان‌شرقی با اشاره به اینکه نیروگاه تبریز دارای دو واحد بخار و پایه مازوت سوز و خط لوله انتقال سوخت آن از پالایشگاه به نیروگاه بوده و یکی از بهترین نیروگاه‌های کشور است، می گوید: از سال ۸۲ گازسوز شدن نیروگاه با هزینه هنگفت از سوی دولت اجرا و شرکت گاز موظف شد، هشت ماه از سال گاز آن را از فروردین تا آبان تامین کند و در سایر ایام در این نیروگاه از سوخت مازوت استفاده می‌شود.
سیدمحسن موسوی ادامه می دهد: از ۱۶ شهریور سال گذشته نیروگاه تبریز به همراه هفت نیروگاه دیگر مجاز به مازوت‌سوزی شدند و سال گذشته تنها ۲۰۰ میلیارد تومان برای بهینه‌سازی نیروگاه از سوی مالک آن هزینه شده و در زمان استفاده از مازوت، مالک نه تنها سودی از این بابت ندارد و فقط به ازای تولید هر وات هزینه دریافت می‌کند بلکه استفاده از این نوع سوخت به تاسیسات نیروگاه نیز آسیب می‌زند.
وی تصریح می کند: شخصا معتقدم واگذاری نیروگاه تبریز توسط دولت به بخش خصوصی و شستا و صندوق بازنشستگی بدترین اقدام بود و دولت قبل با شانه خالی کردن از وظایف خود، هزینه‌های سنگین اورهال و تعمیرات اساسی نیروگاه را به مالک تحمیل کرد و با این حال این نیروگاه همان راندمان ۳۴ درصدی سال ۶۵ را امروز نیز با همت ۷۰۰ کارگر متخصص دارد.
مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق استان می گوید: اگر مازوت نیروگاه عامل آلودگی هوای تبریز است، چرا در زمستان در شهری مانند تهران نیز که مازوت‌سوزی ندارد هوا آلوده می‌شود و چرا از تاثیر تردد خودروهای پرشمار در بروز این آلودگی‌ها غفلت می‌کنیم هر چند منکر تاثیر سوخت مازوت در این خصوص نیستیم اما این میزان به اندازه آلایندگی خودروها و منابع متحرک بالا نیست.
وی خاطرنشان می کند: البته تبریز از نعمت نیروگاه‌های سیکل ترکیبی به دلایلی نامشخص بی‌بهره بوده و آخرین نیروگاه حرارتی کشور در بناب نصب شده و خط قرمز ما قطع برق است، چرا که با وجود تقاضای ۱۷۰۰ مگاواتی در استان ۱۲۰۰ مگاوات تولید و باقی را از استان‌های مجاور وارد می‌کنیم و باید سال‌ها قبل نسبت به ساخت نیروگاه‌های سیکل ترکیبی اقدام می‌کردیم نه اینکه دولت برای رد دیون خود نیروگاه تبریز را که هر چند وضعیت آن بهتر از متوسط کشوری است، به بخش خصوصی واگذار می‌کرد.
موسوی با بیان اینکه خواهش می‌کنیم به داد توسعه نیروگاه تبریز برسید و برای تعویض برج‌های خنک‌کن از تر به خشک با توجه به مصرف هر ساعت هزار تن آب در این برج‌ها حمایت شود، می افزاید: در مورد نصب فیلتر برای کاهش آلایندگی نیروگاه تبریز نیز تفاهم‌نامه‌ای با یک شرکت ژاپنی منعقد کرده بودیم که با روی کار آمدن ترامپ از این همکاری کنار کشیدند و با وجود فراخوان‌های متعدد در این زمینه تاکنون هیچ شرکت و مجموعه‌ای برای رفع این نیاز اعلام آمادگی نکرده و استفاده از برخی روش‌های دیگر نیز آلودگی خاک و آب را به دنبال خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق با اعلام آمادگی کامل برای همکاری با هر شرکت و مجموعه‌ای برای ساخت و نصب فیلتر استحصال گوگرد از گاز خروجی سوخت مازوت نیروگاه تبریز متذکر می شود: توسعه نیروگاه وظیفه حاکمیتی و بر عهده دولت است و این نیروگاه همه زیرساخت‌های لازم را برای این مهم دارد و اگر نمایندگان و مسؤولان استانی در این زمینه با جدیت ورود کنند، می‌توانند زمینه ایجاد نیروگاه‌های جدید را در تبریز فراهم کنند.
فرسودگی، راندمان پایین سوخت و اتلاف منابع آبی در نیروگاه تبریز/ لزوم استانداردسازی و نصب فیلتر در نیروگاه
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس نیز در مورد علل آلودگی هوای تبریز و راهکارهای برون رفت از آن اظهار می کند: مسائل زیست محیطی به واسطه آثار بلند مدت در دنیا و به تبع آن کشور و استان ما با عدم فهم درست و به موقع مواجه است و اهمیت کنوانسیون‌ها جهانی و در کشور ما سازمان حفاظت محیط زیست از همین حیث بالاست.
روح الله متفکر آزاد ادامه می دهد: انتظار می‌رود دستگاه‌های مسئول در موضوعی مانند آلودگی هوا بدون ملاحظه و در موقع لزوم با استفاده از ابزاری چون قانون هوای پاک ورود کنند و البته در مورد خدمات علمی دانشگاه و قراردادهای آن در چنین مواقعی نیز نقص قانونی وجود دارد و باید در موضوعاتی مانند آلودگی هوا که دانشگاه یک مرجع علمی است، بتواند بدون طرف اظهار نظر کند.
این نماینده مجلس می گوید: آلودگی هوا در کلانشهرها با پدیده وارونگی دمایی پیوند خورده و آثار آلایندگی بلند مدت بجا می‌گذارد و مازوت سوزی در شهری مانند تبریز به دلیل جهت جریان‌های هوایی این شهر در بروز این پدیده بی‌تاثیر نیست ولی تنها عامل نیز محسوب نمی‌شود و در کنار نیروگاه عواملی مانند خودروها نیز نقش بالایی در آلودگی هوا دارند.
وی با اشاره به فرسودگی، راندمان پایین سوخت و اتلاف منابع آبی در نیروگاه تبریز تصریح می کند: میزان تولید برق این نیروگاه در اوج خود ۷۰۰ مگاوات است و در زمان‌هایی که با مشکل کمبود گاز مواجه می‌شویم، به دلیل بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری و توسعه میادین گازی کشور در سال‌های گذشته شاهد قطع گاز واحدهایی مانند نیروگاه تبریز و مازوت سوزی در آن هستیم.
متفکر آزاد می افزاید: بنا بر اعلام مسئولان شرکت گاز امسال ۶۰ میلیون متر مکعب افرایش مصرف رخ داده و دولت با قراردادی چهار میلیارد دلاری با گاز پترولیوم روسیه برای حل این مشکل اقدام کرده اما با این وجود دولت در مقام اجرا و مجلس در مقام نظارت باید به وظایف خود در خصوص مشکل آلودگی هوا عمل کنند.
وی خاطرنشان می شود: ۱۶ شهریور سال قبل نیروگاه تبریز تنها نیروگاه از ۱۶ نیروگاه مازوت سوز کشور بود که گازرسانی به آن متوقف شد و به آن اعتراض کردیم و هر چند از ضعف خطوط گازرسانی در منطقه شمالغرب آگاه هستیم اما باید عدالت در توزیع رعایت شود نه اینکه شهید منتظری اصفهان ۸ میلیون متر مکعب گاز بگیرد اما نیروگاه تبریز با ۳.۸ میلیون متر مکعب نیاز گازی، مازوت بسوزاند.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس می گوید: بر این اساس امسال سه ماه بیشتر به نیروگاه تبریز گازرسانی شد و از نهم آذر البته همراه با سایر نیروگاه های مازوت سوز کشور استفاده از مازوت در آن شروع شد و چند روز پیش پیگیری کردیم و برای یکی دو روز امکان گازرسانی به آن فراهم شده تا شاید کمکی به کاهش آلودگی هوای تبریز بکند.
وی با تاکید بر لزوم استانداردسازی و نصب فیلتر در نیروگاه تبریز توسط شرکت سرمایه گذار و استانداردسازی مازوت مورد استفاده با توجه به وجود تکنولوژی پلاسما برای جداسازی گوگرد از مازوت توسط سازمان انرژی هسته ای و شرکت های دانش بنیان معتقد است: البته ایجاد نیروگاه جدید از نیازهای اساسی آذربایجان شرقی است چرا که علاوه بر تکنولوژی های برتر و مصرف بهینه منابع در این نیروگاه ها، نیاز استان به تولید برق روز هر روز افزایش می یابد.
متفکرآزاد می افزاید: در این زمینه مذاکراتی با مجموعه هایی چون بنیاد مستضعفان شده که با توجه به قیمت پایین خرید برق، ایجاد نیروگاه جدید توجیهی برای آنها نداشته و به دنبال سرمایه گذاران دیگری برای ساخت نیروگاه های جدید سیکل ترکیبی و انرژی های نو هستیم چرا که در این زمینه حتی نسبت به استان های همجوار عقب مانده ایم و پیگیر این موضوع از طریق بررسی تک تک گزینه های ممکن در کنار مسئولان اجرایی هستیم.
مدیران بجای حرکت برنامه‌محور مایل به اجرای سیاست‌های سلیقه‌ای خود هستند/ بدهی پتروشیمی و پالایشگاه از بابت عوارض آلایندگی
رئیس کمیسیون خدمات و امور شهری شورای شهر تبریز نیز با تاکید در مورد چنین پدیده‌هایی بر لزوم تعیین تکالیف استانی و ملی در مورد پدیده هایی مانند آلودگی هوا و مطالبه گری توسط شورای شهر و نمایندگان مجلس از دستگاه‌های مسؤول معتقد است: در حوزه کلان و کشوری اینکه داشته‌ها و سرمایه‌های خود را به بهانه خصوصی‌سازی رها و حمایت از آنها را متوقف می‌کنیم و این کار را با استانداردهای عاریه‌ای از مکتب جهانی شدن و بدون بررسی تطابق آنها با مؤلفه‌های بومی و ملی انجام دهیم، آسیب‌های جدی به دنبال دارد.
احد صادقی تصریح می کند: دولت نیاز به سرمایه‌گذار برای به‌روزرسانی صنایع دارد و از سوی دیگر بنا به دلایلی چون تحریم‌ها امنیت لازم برای سرمایه‌گذاری در کشور وجود ندارد و علاوه بر این موارد، سیاست‌گذاری‌های سلیقه محور با وجود اسناد بالادستی موجب شده تا این اسناد کمترین درصد تحقق را در سال‌های گذشته داشته باشند.
وی می افزاید: مدیران بجای حرکت برنامه‌محور مایل به اجرای سیاست‌های سلیقه‌ای خود هستند و مرجعی برای ارزیابی نتایج این برنامه‌ها نیز وجود ندارد و در کلان مطلب سوءمدیریت و رفتارهای سلیقه‌ای مدیران عامل بسیاری از مشکلات است و در نتیجه همین سوءمدیریت‌هاست که برای جلوگیری از نارضایتی عمومی و مشکلات اجتماعی برق صنایع و چرخه تولید را قطع می‌کنند و دلیل آن عدم صداقت با مردم و عدم اقناع‌سازی و شفافیت است که اثرات عکسی نیز دارد.
صادقی با بیان اینکه در حوزه حمل و نقل تبریز با موضوعات ملی و استانی مواجهیم، متذکر می شود: در ۱۰ سال گذشته آلودگی هوای شهرها به واسطه ناوگان حمل و نقل فرسوده عمومی اثر خود را بر سفره مردم گذاشته و در این بین تبریز در ۱۰ سال گذشته با وجود امکان قانونی برای تخصیص منابع برای نوسازی ناوگان، شاهد اقدام خاصی نبوده و در این مدت تنها ۱۰۰ دستگاه اتوبوس نوسازی شده که آن هم عموما اتوبوس‌های فرسوده‌ای هستند که پس از بازسازی مجدد به‌کار گرفته شده‌اند.
وی با تاکید بر لزوم مطالبه سهم حمل و نقل تبریز در بودجه شهرداری و سهم مصوب در بودجه دولت توسط نمایندگان مجلس بیان داشت: ۵۰۰ میلیارد تومان عوارض از محل یک درصد از فروش پتروشیمی و پالایشگاه از سال ۹۲ یکی از همین مطالبات است که در همه این سال‌ها تنها ۵۰ میلیارد تومان از آن پرداخت شده و این در حالی است که قانون به صراحت پتروشیمی، پالایشگاه و نیروگاه را آلاینده اعلام کرده و باید این عوارض را بپردازند.
رئیس کمیسیون خدمات و امور شهری شورای شهر خاطرنشان می کند: سهم تبریز از منابع دولتی قابل مطالبه است و البته باید بپذیریم که کارشکنی‌هایی در مورد تخصیص منابع به تبریز صورت می‌گیرد و بر همین اساس نمایندگان باید مطالبه لازم را با قدرت و قوت بیشتری از مسؤولان دولتی انجام دهند.
وی معتقد است: موضوعات شهری و مشکلاتی چون آلودگی هوا و ترافیک مواردی در هم تنیده بوده و هیچ یک به صورت مجزا قابل حل نیستند، برای نمونه در حالی که به دنبال کاهش ترافیک شهر هستیم رویکرد شهرسازی ما به سمت مراکز تجاری بزرگ و ایجاد سفرهای غیرضروری بوده و شهرداری در رویکرد جدید خود باید به سمت بازارچه ها و یا مجتمع‌های تجاری محله‌محور برود.
صادقی از پیش‌بینی ۲۵۰۰ میلیارد تومان برای حمل و نقل ریلی و ۵۰۰ میلیارد تومان برای ناوگان اتوبوس تبریز در بودجه سال آینده شهرداری نیز خبر داده و می گوید: باید سال‌ها قبل به سمت حمل و نقل ترکیبی می‌رفتیم تا شاهد مشکلات امروز نبودیم چون در حالی که تبریز طرح جامع ترافیکی ندارد، شهرهای همتراز دومین برنامه خود را در این حوزه ارائه و اجرا می‌کنند و پیاده محور کردن و افزایش پیاده راه‌ها یکی از سیاست‌ها برای کاهش ترافیک در هسته مرکزی شهر تبریز و در نتیجه کاهش آلودگی هواست.
اقامه دعوی علیه نیروگاه تبریز/ پتروشیمی، پالایشگاه و نیروگاه مشمول عوارض آلایندگی هستند
البته آنچه که در موضوع آلودگی هوای تبریز نمودی ملموس و عینی دارد، رها شدگی این حوزه و یا حداقل عدم تناسب اقدامات این حوزه با مقیاس و اهمیت پدیده آلودگی هواست به گونه ای که به گفته مدیرکل محیط زیست استان، قانون هوای پاک در سال ۹۶ تصویب و در آن برای ۲۳ دستگاه تکلیف و وظایفی تعریف و طبق این قانون حفاظت محیط زیست به عنوان ناظر قلمداد شده و در این زمینه موضوعاتی چون اسقاط خودروهای فرسوده با توجه به وضعیت تولید خودرو نتیجه قابل قبولی نداشته و البته تبریز از نظر استانداردسازی سوخت وضعیت مطلوبی دارد.
اشتری با اشاره به اقامه دعوی علیه نیروگاه تبریز از سوی محیط زیست تبریز در سال گذشته می گوید: ما تنها مسئول اعلام آلاینده بودن یا نبودن صنایع هستیم و این واحد در کنار پتروشیمی و پالایشگاه تبریز همواره مشمول عوارض آلایندگی بوده‌اند و اینکه این حقوق در دوره‌هایی دریافت نشده، وظیفه ما نبوده و از سوی دستگاه های نظارتی و بازرسی در دست پیگیری است و علاوه بر این امسال ۱۴۹ واحد در دوره اول دو نوبت اخطار دریافت کرده اند و ۱۵۶ واحد نیز در دوره دوم اخطار دریافت خواهند کرد.
وی در خصوص اینکه چرا در فاصله سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ عوارض آلایندگی منابع آلاینده ای مانند نیروگاه و پتروشیمی و پالایشگاه دریافت نشده است، می گوید: باوجود تغییر بخشنامه ها، اخطاریه های واحدهای آلاینده صادر می شود و معتقد هستیم ما باید به سراغ راه حل ها برویم و صرفا مطرح کردن مواردی که در دوره ها و دولت های قبلی اتفاق افتاده دردی را دوا نمی کند.
هر چند به گفته مدیر کل حفاظت محیط زیست با پیگیری های صورت گرفته طرح گوگرد زدایی پالایشگاه تبریز دهه فجر به بهره برداری می‌رسد و پتروشیمی تبریز نیز به تعهدات خود در زمینه مسائل زیست محیطی عمل کرده و وضعیت بهتری نسبت به پالایشگاه دارد اما واحدهایی مانند کاوه سودا به عنوان نتیجه یک تصمیم غلط، جز واحدهایی هستند که در محل استقرار آن اعمال نظرهایی شده که عواقب زیست محیطی جدی به دنبال داشته و با وجود پیگیری رسانه ها و مطالبات در این زمینه، غیر از اعلام آمار و ارقامی از آلایندگی چنین واحدهایی، اقدام عملی از سوی دستگاه های مسئول چون محیط زیست صورت نگرفته است.
معدن اندریان و موضوع استفاده از سیانید در استحصال طلا از آن و تبعات زیست محیطی مخرب این اقدام در منطقه نیز نمونه دیگری از انفعال دستگاه های متولی در حوزه محیط زیست است به گونه ای که گویا این معدن مجوزهای اولیه از محیط زیست را اخذ نکرده و تحت شرایطی این مجوزها را از دولت گرفته و در مورد دیگر واحدها چون نیروگاه تبریز نیز بجای راهکار و اقدامات عملی، تنها به تهیه گزارش هایی بر اساس مطالعات دانشگاهی اکتفا می شود و بی سر و سامانی حوزه خودرویی با توجه به نقش بالای آن در آلودگی هوا نیز گویا محلی از اعراب در بین مسئولان و دستگاه های مسئول ندارد.
نتیجه همه این انفعال ها شده دود غلیظ و مسمومی که مردم تبریز هر روز در مسیر عبور خود از مقابل اداره کل محیط زیست آذربایجان شرقی اعداد و ارقام مربوط به انواع ریز ذرات و آلاینده ها را بر روی نمایشگر این اداره کل در آبرسان می بینند و در سایه عملکرد دستگاه های به اصطلاح ناظر و متولی در حد اعلام آمار و ارائه گزارش، ریه هایشان در یک همزیستی ناسالم و مرگی تدریجی، به حضور تقریبا هر روزه آلاینده ها در هوای استنشاقی خو کرده اند و اگر روزگاری اظهار نظر مسئولی در خصوص امید بستن به باد و باران برای کاهش آلودگی هوا، طنزی تلخ محسوب می شد، این روزها این راهکار تنها امید برای دیدن آسمان آبی بالای سر تبریز و شهروندان آن است.