جشن هالووین به تبریز رسید
تبریزگویا، آناهیتا رحیمی؛ همه چیز از ترویج یک فرهنگ غربی شروع می‌شود؛ کافی است صفحات مجازی را با دقت تماشا کنید تا از قافله آموزش مجازی گریم‌های ترسناک عقب نمانید. اینجا جوانانی پا در رکاب غرب زدگی شده‌اند تا ارزش‌ها و هنجارهای خود را به باد فراموشی بسپارند.
حالا صحبت از جشن کدوتنبل‌ها و فراری دادن ارواح خبیث است که با پوشیدن لباس‌های خاص و گریم‌های ترسناک، شبی پر از رمز و راز را تجربه می‌کنند و حالا چند سالی است که پای این جشن خرافاتی به جامعه ایرانی و حتی کلانشهر تبریز رسیده است و متأسفانه بازار گریمورهای حرفه‌ای و سالن‌های آرایشی را حسابی داغ کرده است.
هالووین روزی پر از رمز و راز و خرافات
یک روانشناس بالینی در گفت و گو با خبرنگار تبریزگویا گفت: هالووین همیشه روزی پر از رمز و راز، سحر و خرافات بوده است؛ این مناسبت به عنوان جشن برداشت محصول در آخر تابستان در دوران سلتیک‌ها آغاز شد که در آن مردم به طور ویژه احساس نزدیکی به دوستان و بستگان فوت شده خود داشتند و برای این ارواح مهربان، جایی را پشت میز شام مهیا می‌کردند و خوراکی‌های لذت بخشی را در پشت درب و در امتداد خیابان می‌گذاشتند و شمع روشن می‌کردند تا ارواح بستگانشان بتوانند مسیر خود را به سمت جهان ارواح پیدا کنند.
میلاد مردی ادامه داد: امروزه ارواح هالووینی اغلب به شکلی ترسناک و نحس تجسم می‌گردند و لباس‌ها و خرافات ما وحشتناک‌تر نیز هستند. ما از رد شدن از خیابان همراه با گربه‌های سیاه خودداری می‌کنیم چرا که می‌ترسیم موجب بدشانسی برای ما شوند؛ این فکر ریشه در قرون وسطی دارد زمانی که مردم بر این باور بودند که جادوگران با تبدیل شدن به گربه سیاه، مانع از شناسایی هویت خود می‌شدند همچنین بسیاری از افراد از زیر نردبان رد نمی‌شوند.
وی افزود: زیرا بر اساس خرافات که نشأت گرفته از تفکرات مصریان باستان است، اشکال مثلثی مقدس هستند؛ یک دلیل دیگر هم شاید به خاطر این حقیقت باشد که رد شدن از زیر یک نردبان تکیه داده شده بر دیوار بسیار ناایمن است. به خصوص در مورد هالووین ما تلاش می‌کنیم که حدالامکان از شکستن آینه، پا گذاشتن بر روی ترک‌های خیابان و یا پاشیدن نمک در این روز خودداری کنیم.
صفحات اجتماعی پر از تصاویر جشن هالووین
این روانشناس بالینی گفت: طی سال‌های اخیر، پای این جشن خرافاتی به کشورهای اسلامی همچون ایران باز شده و از داخل برخی خانه‌های شمال تهران آرام آرام به سطح جامعه رسیده است؛ به عنوان مثال، تمام دیوارهای یک کافه را اشکالی ترسناک، ریسه‌های چراغ و زمین را کدو تنبل‌های خالی که درون آن شمع روشن شده است فرا می‌گیرد و نوجوانان و جوانان با دوستان خود با لباس‌ها و گریم‌های متفاوت در این جشن شرکت می‌کنند.
مردی معتقد است: هالووین جشن رسمی برای مردم ایران نیست با این وجود این روزها صفحات اجتماعی پر شده است از عکس‌هایی که نشان می‌دهد مردم در حال آماده شدن برای برگزاری این جشن هستند. بسیاری از لوازم تزئینات این جشن در قنادی‌ها و خرازی‌ها به فروش می‌رسد، کیک و شیرینی‌هایی مخصوص این جشن درست می‌شوند و حتی آتلیه‌هایی در صفحات مجازی خود تبلیغ عکاسی برای چنین روزی را می‌کنند.
وی بیان کرد: در این میان بازار آرایشگاه‌های زنانه که گریم هالووین می‌کنند هم داغ شده و گریمورهای معروفی آرایش مخصوص هالووین را در صفحات مجازی خود آموزش می‌دهند و حتی مهدکودک‌های لاکچری هم این روز را برای کودکان جشن می‌گیرند و صورت بچه‌ها را گریم می‌کنند.
مردی افزود: نه تنها جشن هالووین بلکه جشن‌های زیاد دیگری همچون کریسمس و ولنتاین از مراسم‌هایی است که با فرهنگ اصیل ایرانی نامرتبط است و ممکن است به مرور جایگزین مراسماتی اصیل چون شب یلدا، عید نوروز، شب چهارشنبه سوری و سیزده به در و… شوند.
وی ادامه داد: در ایران باستان هر ماهی از سال با نام‌های به خصوصی جشن‌های باشکوهی برگزار می‌شد که امروزه تعدادی از آنها همچون جشن مهرگان و گاهنبار به فراموشی سپرده شده است.
این روانشناس بالینی گفت: در هر ماه تقریباً یک روز جشن‌هایی هم نام با هر ماه برگزار می‌شد؛ برای مثال روز نوزدهم ماه فروردین جشن فروردگان، روز سوم اردیبهشت جشن اردیبهشتگان، روز ششم خرداد جشن خردادگان و سایر ماه‌ها به همین ترتیب برگزار می‌شد و افراد این روزها را جشن می‌گرفتند که امروز تنها با عنوان جشن‌های ماهانه ایران باستان از آنها یاد می‌شود.
وی افزود: جشن پنجه یا خمسه مسترقه یکی دیگر از آداب و سنن شهروندان ایران باستان بوده است که در آن پنج روز اضافی آخر جشن برگزار می شده است. این جشن تا سال ۱۳۰۴ خورشیدی و تصویب تقویم جدید فعلی که شش ماه اول سال سی و یک روزه، پنج ماه بعدی را سی روزه و بالاخره ماه آخر را بیست و نه روز معین نمودند در بین ایرانیان رایج بوده است اما پس از تصویب تقویم فعلی به کلی به فراموشی سپرده شده است.
جشن هالووین یکی از سنت‌های مسیحیت غرب
مردی ادامه داد: امروزه تنها تعدادی کمی از این جشن‌ها با تفاوت‌هایی نسبت به زمان قدیم باقی مانده است. جشن عید نوروز که یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ایران باستان است که هر ساله با آغاز سال جدید در میان ایرانیان برگزار می‌شود؛ یکی دیگر از جشن‌های ایرانی که همگان با آن آشنایی دارند جشن چهارشنبه سوری است که افراد آخرین چهارشنبه سال را جشن می‌گیرند اما امروزه این جشن با شیوه برگزاری آن در گذشته تفاوت‌های زیادی پیدا کرده است.
این روانشناس بالینی گفت: در گذشته خانواده‌ها در این روز دورهم جمع می‌شدند آتش روشن می‌کردند و آئین قاشق زنی وجود داشت که دختران و پسران جوان، پارچه‌ای بر سر و روی خود می‌کشند تا شناخته نشوند و به در خانه دوستان و همسایگان خود رفته و صاحب‌خانه از صدای قاشق‌هایی که به کاسه‌ها می‌خورد به در خانه آمده و در کاسه‌های آنان آجیل چهارشنبه‌سوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول می‌ریزد اما امروزه دیگر خبری از جشن چهارشنبه سوری به شیوه برگزاری آن در گذشته نیست و جای آن را مواد محترقه خطرناک و آتش زا گرفته است.
وی در پایان افزود: شب یلدا یا شب چله یکی دیگر از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است که ایرانیان آخرین روز پاییز را (۳۰ آذر) تا نخستین روز زمستان جشن می‌گیرند و این شب را بلندترین شب سال می‌نامند.
پوشیدن لباس‌های ترسناک و کوبیدن طبل
یک کارشناس مذهبی در گفت و گو با خبرنگار تبریزگویا گفت: در تمامی زمان‌ها مردم به سنت‌ها و رسومات خود که پیشینه تاریخی دارند پایبند هستند به ویژه اگر آن، سنت‌ها و رسومات ریشه در فرهنگ و اعتقادات داشته باشد که در این میان، یکی از سنت‌های مسیحیت غرب، جشن هالووین است.
حسین بابایی ادامه داد: هالووین یکی از جشن‌های مذهبی در کشورهای غربی است که مراسم آن در شب ۳۱ اکتبر هر سال برگزار می‌شود و این روز در کشورهایی از قبیل ایالات متحده آمریکا، ایرلند، اسکاتلند و کانادا، تعطیل رسمی اعلام شده است تا همه بتوانند در این جشن شرکت کنند. در این روز مردم لباس‌های عجیب و غریب می‌پوشند و کودکان برای جمع آوری آجیل و شکلات درب خانه‌ها را می‌کوبند.
وی تاریخچه هالووین را چنین بیان کرد: تاریخچه آن به دو هزار سال قبل برمی‌گردد و این شب به عنوان شب مقدس نام گرفته است. جشن هالووین به عنوان جشن مذهبی معروف است و از قرن نهم میلادی رواج پیدا کرده و مسیحیان آن روز را جشن می‌گیرند.
این کارشناس مذهبی گفت: راهبان مسیحی براین باورند که در این شب دروازه بین دنیا و آخرت باز می‌شود و خدای جهان مردگان همراه ارواح، اجنه و شیاطین به روی زمین می‌آیند بخاطر همین در این شب مردم با پوشیدن لباس‌های ترسناک و بر طبل کوبیدن و اشیای دیگری مثل دیگ و بشقاب و ایجاد صدا تا آنها را فراری دهند.
بابایی ادامه داد: مردم در شب جشن، لباس‌هایی از پوست حیوانات می‌پوشیدند و سر آنها را هم مانند کلاه خودی بر سر می‌گذاشتند تا از ارواح خبیث پنهان شوند و با کوبیدن بر طبل و اشیایی مثل دیگ، بشقاب تا اجنه و شیاطین را فراری دهند و راهبان آتش می‌افروختند و قربانی می‌کردند تا ارواح را آرام کنند حتی در شب جشن، کدو تنبل توخالی را برداشته و برای آن دهان و چشم به صورتی ترسناک در می‌آوردند و داخل آن شمعی روشن می‌کردند.
این کارشناس مذهبی گفت: متأسفانه در ایران نیز در برخی شهرها به این‌گونه فرهنگ‌های سخیف و بی محتوای غرب لبیک گفته‌اند و ترویج کننده آن در کشور هستند. کشوری که از لحاظ تمدن و فرهنگ غنی و بسیار برجسته است و اراده آنها بر این است که فرهنگ غرب را حاکم و فرهنگ اصیل را مضمحل کنند.
بابایی ادامه داد: قنادی‌های مشهور از جمله کسانی که مروج جشن هالووین هستند که شیرینی‌هایی به شکل کدوتنبل درست می‌کنند و برخی از فروشگاه‌ها که اجناس هالووین را به صورت سرّی می‌فروشند و آتلیه‌های عکاسی در صفحات مجازی عکاسی ویژه هالووین را تبلیغ می‌کنند و حتی آرایشگرها نیز آمادگی خود را برای گریم ترسناک مخصوص هالووین اعلام کرده‌اند.
باز شدن پای جشن هالووین در برخی از مدارس
وی بیان کرد: حتی پای فرهنگ هالووین به برخی مدارس کشور نیز باز شده که از دانش آموزان خواسته شده که ماسک و لباس‌های عجیب با خودشان به مدرسه بیاورند و این در حالی است که جشن هالووین ریشه در باورهای مسیحی و فرهنگ اروپایی آمریکایی دارد و با فرهنگ ایران اسلامی متغایر و بیگانه است و نباید نسبت به رواج آن فرهنگ بیگانه بی تفاوت بود مخصوصاً کودکان، نوجوانان و جوانان که خطیرترین مهره جامعه هستند.
رخنه کردن جشن هالووین در ایران
این کارشناس مذهبی، عوامل نفوذ این فرهنگ منحرف به جامعه ایرانی را چنین برشمرد: عدم شفافیت و آگاه سازی حقیقت و باطن فرهنگ غرب برای مردم به ویژه جوانان که منجر به کشیده شدن آنها به سمت و سوی آداب و رسوم غلط شده است.
بابایی در ادامه افزود: رها بودن فضای مجازی و نداشتن چارچوب و آمیخته بودن به فرهنگ‌های غلط غرب که موجب انحطاط جامعه ایران اسلامی شده است از دیگر عوامل نفوذ این فرهنگ منحرف به جامعه ایرانی است چرا که جهان غرب برای ربودن نوجوانان و جوانان، برنامه‌های متنوع و جذاب با پشتوانه فکری، قبل از اینکه قبل از اینکه مسئولین مربوطه متوجه شوند ارائه داده است و غرب با منطق اباحه گری (حلال دانستن منکرات) توانسته است در ایران نفوذ و فرهنگ خودش را پیاده و خسارت غیر قابل جبران وارد کند.
وی در پایان گفت: تقویت ایمان و معنویت، هوشیار بودن در مقابل انحرافات، به صورت وسیع و گسترده شفاف سازی کردن تکیه بر فرهنگ، هویت ملی و اعتقادات مذهبی، آشنایی با ترفند دشمن و عالم به زمان بودن از جمله وظایف ما در مقابل غرب است.
شبیخون فرهنگی و تهاجم فرهنگی
یک دکترای جامعه شناسی نیز در گفت و گو با خبرنگار تبریزگویا گفت: این یک شبیخون فرهنگی و تهاجم فرهنگی به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی ماست.
امان اله قرایی مقدم افزود: هالووین از قرن ۱۶ ابتدا در ایرلند و اسکاتلند برگزار شده است و مردم بر این باور هستند برای اینکه دچار گرفتاری ارواح نشوند و به هنگام خارج شدن از خانه، ارواح آنها را نشناسند به پوشیدن لباس‌های خاص و وحشتناک روی می‌آورند و بر روی کدو تنبل، علامت‌های مخصوصی می‌گذارند.
وی ادامه داد: این گونه افراد بر این معتقد هستند که در اجسام، اشیا و کدوتنبل، روحی وجود دارد و به همین دلیل، خود را به شکل‌های گوناگون و وحشتناک درمی‌آورند که ارواح، آنها را نشناسند.
قرایی مقدم، هالووین را یک سوغات غربی بیان کرده و گفت: جشن هالووین یک سوغات مخرب اسکاتلندی و ایرلندی است که متأسفانه به جامعه ما راه یافته است.
این دکترای جامعه شناسی افزود: این گونه افراد تحت تأثیر الگوها و رسانه‌های غربی قرار گرفته‌اند که رفته رفته بر تعداد آنها افزوده می‌شود و به نوعی خودنمایی و امروزی بودن را مطرح می‌کنند که در نتیجه دچار فروریختگی فرهنگی و ارزشی و هنجاری شده‌اند که بسیار بدآموزی دارد.
این دکترای جامعه شناسی در پایان گفت: بر اساس جامعه شناسی اوقات فراغت، یکی از نیازهای اساسی و اصلی بشر امروزی، فراهم کردن امکانات شادی و نشاط است که به دلیل پر نشدن اوقات فراغت، جوانان به سمت هالووین می‌روند و سعی دارند تا خود را شبیه به سلبریتی‌ها کنند.
اینجا رد پای فرهنگ غربی به چشم می‌خورد که متأسفانه برخی از جوانان نیز قدم در این راه گذاشته و ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی را در هم می‌شکنند.