فعالان صنعت فرش دستباف تبریز از مشکلات خود می گویند؛ از افزایش هزینه تولید تا موانع جدی برای صادرات
تبریزگویا؛ آرزو صلحی: قطب فرش دستبافت ایران و پایتخت فرش دستبافت جهان این روزها حال خوشی ندارد و به قول اهالی حوزه فرش تبریز مریض رو به احتضاری است که باید با مراقبت‌های ویژه احیا شود.
صادرات فرش دستبافت تبریز و کشور طی سال‌های اخیر به دلایل مختلف داخلی و خارجی وضعیت تأسف باری دارد و فعالان این عرصه معتقد هستند باید زمینه افزایش صادرات در کنار فروش داخلی، معرفی ظرفیت‌های این بخش اقتصادی، برنامه ریزی برای حل مشکلات و ایجاد بسترهای مناسب برای سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی در بخش صنعت فرش دستبافت فراهم شود.
هنر صنعت فرش کشور متولی خاصی ندارد
رئیس اتحادیه تولید کنندگان و بافندگان فرش دستبافت تبریز به خبرنگار تبریزگویا گفت: هنر صنعت فرش میان وزارتخانه‌های مختلف کشور مانند تعاون، صمت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی سردگم است.
اسماعیل چمنی اظهار داشت: متاسفانه هنر صنعت فرش کشور متولی خاصی ندارد و فرش میان وزارتخانه‌های مختلف کشور مانند تعاون، صمت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی سردگم است. در حالی که صنعت فرش کشور باید یک متولی مشخص در یک وزارتخانه واحد داشته باشد و تعدد تشکل ها و حضور آن‌ها در وزارتخانه‌های مختلف ساماندهی شود.
چمنی تاکید کرد: مرکز ملی فرش ایران بهتر است در وزارت صمت یک معاونت تشکیل بدهد و تشکل‌های مختلف حاضر در وزارتخانه‌های مختلف در آن‌جا ساماندهی شوند.
وی بر ضرورت تشکیل بانک فرش برای تولید کنندگان و قالی بافان نیز تاکید داشت و افزود: تسهیلات بانکی برای تولید کنندگان فرش کشور یک نیاز ضروری است و بهتر است یک بانک فرش ایجاد شود تا بتوان تسهیلاتی را برای تولید کنندگان این صنعت فراهم کرد.
رئیس اتحادیه تولید کنندگان و بافندگان فرش دستبافت تبریز با انتقاد از این‌که متاسفانه مصوبات حوزه فرش به درستی و کامل اجرایی نمی شود، عنوان کرد: کم توجهی متولیان به حوزه فرش باعث شده قوانین مرتبط با تولید کنندگان فرش اجرایی نشود. به عنوان مثال قالی بافان اکنون از بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند نیستند در حالی که طبق قانون ۲۰ درصد حق بیمه قالی بافان را دولت باید پرداخت کند.
چمنی افزود: بهتر است ردیف بودجه مشخصی برای فرش دستبافت ایرانی تعیین شود. همچنین بی توجهی به بیمه قالی بافان صنعت فرش را تضعیف کرده است.
چمنی با بیان این‌که ۳۰ درصد از سهم کل صادرات فرش دستبافت و تولید آن مربوط به آذربایجان شرقی است، گفت: بیشترین اشتغال زایی در سطح خصوصی اکنون در حوزه فرش دستبافت است. بر اساس آمار دو میلیون نفر و با احتساب خانواده های آنان؛ هشت میلیون نفر در بخش فرش و حرفه‌های مرتبط با آن در کشور مشغول به فعالیت و ارتزاق از این صنعت هستند.
هزینه تولید فرش افزایش چند برابری دارد
صادرکننده فرش و فعال در هنرصنعت فرش دستباف تبریز نیز در گفتگو با خبرنگار بازار از حضور طراحان و صادرکنندگان فرش در ترکیه خبر داد و گفت: فرش دستباف ایران در ترکیه با هزینه پایینی تولید و به بازارهای جهانی صادر می شود.
یعقوب کمالی درخصوص مشکلات این صنعت می‌گوید:چالش ارزیابی حوزه فرش این است که ارزیابان فرش که لیست قیمت فرش دستبافت را تعیین می‌کنند، قیمت نهایی این محصول را بالا برآورد می‌کنند و در نتیجه برای صادرکننده صرف ندارد که فرش با این قیمت گران در بازار خارجی به فروش برسد و خریداران خارجی نیز تمایلی به خرید فرش ایرانی هر چند نفیس با قیمت بالا ندارند.
بانک مرکزی برای یک فرش ۱۰۰ دلاری، ۲۰۰ دلار پیمان ارزی از تاجر ایرانی می‌گیرد
به گفته کمالی؛ اکنون هم ارزیاب‌های فرش در گمرک تخصص کاملی برای تشخیص فرش‌های نفیس، لوکس وتجاری ندارند. آن‌ها بر اساس لیستی که دارند و رج و عرف بازار، فرش دستبافت را قیمت گذاری می‌کنند. کارشناسان ارزیاب گمرک باید بداند فرش در کجا بافته شده پشم آن چیست وثبات رنگش چطور است و طرحش برای کجاست؟ تا وقتی این موارد را ندانند چطور می‌توانند این محصول را قیمت گذاری کنند؟
کمالی می‌گوید: مشکل دیگر صادرکنندگان این است که با توجه به تهعد پیمان ارزی، اکنون بانک مرکزی برای یک فرش ۱۰۰ دلاری، ۲۰۰ دلار پیمان ارزی از تاجر ایرانی می‌گیرد. صادرکننده مابه تفاوت ارز نیمایی و ارز واقعی را چطور باید پر کند؟
تولید فرش دستبافت خوب در ایران به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه گران تمام می‌شود
به گفته کمالی؛ تولید فرش دستبافت خوب در ایران به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه گران تمام می‌شود. اکنون پشم فرش از نیوزیلند و استرالیا با دلار ۳۰ هزار تومانی وارد می‌شود. دستمزد سنگین بافنده‌ها، افزایش مواد اولیه و هزینه تمام شده تولید فرش دستبافت در ایران باعث شده قیمت نهایی فرش بالا برود.
وی می گوید: اکنون بسیاری از طراحان فرش و حتی بافندگان ایرانی، در ترکیه فرش دستبافت تولید می‌کنند و با یک سوم قیمت تولید شده فرش در ایران؛ آن را از این کشور به دنیا صادر می‌کنند. یعنی با این شرایط شاهد افزایش ۳۰۰ درصدی هزینه تولید فرش در کشور در مقایسه با ترکیه هستیم.
برندهای بزرگ فرش تبریز باید در نمایشگاه‌های بزرگ دنیا مانند اکسپوی دوبی شرکت کنند
کمالی از خاطره سفر امسال خود به دوبی می‌گوید: در اکسپوی دوبی امسال غرفه ایران فرش های مشهد با نقشه و طرح تبریز را به نمایش گذاشته بود. مکان غرفه هم را در انتهای یک ساختمان دور افتاده بود. واقعا ظرفیت فرش ایرانی این است؟ شرکت ملی فرش ایران بدون ارزیابی کارشناسی فرش‌های بدون کیفیت و سطح پایین را در این جشنواره به نمایش گذاشته بود در حالی که برندهای بزرگ فرش ایرانی و تبریزی باید در نمایشگاه‌های بزرگ دنیا مانند اکسپوی دوبی شرکت کنند. البته بسیاری از برندهای بزرگ فرش کشور نیز به دلیل ناامید بودن از فروش دیگردر این نمایشگاه بزرگ دنیا حاضر نمی‌شوند.