به گزارش تبریزگویا، مصرف دخانیات به ویژه سیگار و قلیان، یک عامل پر خطر در ایجاد بیماری‌ها است و به گفته پزشکان مهمترین علل مرگ و میر مرتبط با سیگار، بیماری قلبی عروقی، سرطان و بیماری مزمن انسدادی ریه (copd) است و مصرف سیگار نیز سبب ایجاد اختلالات غدد درون ریز و متابولیسم، ایجاد آسیب‌های زیادی در تمامی نقاط بدن از جمله دهان و دندان و پرکاری تیروئید می‌شود.

ناآگاهی از عوارض مصرف مواد دخانی یکی از علل افزایش مصرف آن در جامعه است که آشنایی با این عوارض می‌تواند در «نه گفتن» به مصرف آن و نیز پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های ناشی از مصرف این مواد بسیار موثر باشد.

وجود هفت هزار ماده و ترکیب شیمیایی در دود سیگار

سرپرست گروه جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی نیشابور گفت: بیش از هفت هزار ماده و ترکیب شیمیایی در دود سیگار وجود دارد که بسیاری از آن‌ها سمی است و می‌تواند منجر به آسیب فوری در فرد شود.

دکتر مریم مردانی افزود: حتی جوانان سیگاری زیر ۳۰ سال که مصرف آن را از سنین پایین آغاز کرده اند به مشکلات جسمی عمده‌ای مانند بیماری‌های زودرس قلبی- عروقی، اختلال عملکرد ریه‌ها و انواع سرطان‌ها مبتلا می‌شوند.

وی با بیان این که دوران بلوغ و جوانی از حساس‌ترین سنین است، چرا که افراد بیشترین آسیب‌پذیری را نسبت به شروع مصرف دخانیات دارند، ادامه داد: نوجوانان و جوانان، نسبت به بزرگسالان، آسیب پذیرترند و بیشتر تحت تأثیر تبلیغات قرار می‌گیرند.

وی بیان کرد: والدین باید حقایق کلیدی و آمارهای خطرناک در مورد دخانیات را به فرزندان خود گفته و خود با استعمال نکردن دخانیات برای آنها الگو باشند و اگر خود سیگار می کشند نیز با ترک سیگار، فرزند نوجوان خود را نیز به دوری از مصرف دخانیات تشویق کنند.

از هر ۱۰ بیمار قلبی سه نفر سابقه مصرف دخانیات دارند

متخصص قلب و عروق و عضو هیأت علمی گروه قلب دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در سال‌های اخیر میزان بیماران قلبی سرپایی و بستری که روزانه توسط متخصصان قلب و عروق مورد معاینه قرار می‌گیرند بیشتر شده است و به طور متوسط می‌توان گفت از هر ۱۰ بیمار قلبی، دست‌کم سه نفر سابقه مصرف دخانیات داشته‌اند.

دکتر هدیه علیمی افزود: مصرف انواع دخانیات از جمله سیگار و قلیان موجب افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی و حتی سکته‌های قلی و مغزی می‌شود و در کنار آن خطر غلظت خون و افزایش فشار خون را به عنوان بیماری خاموش، که خود زیرفاکتور ایجاد بیماری‌های قلبی و عروقی است، در پی دارد.

کاهش ۲۰ ساله سن ابتلا به بیماری‌های قلبی

متخصص قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: متأسفانه در کنار افزایش تعداد بیماران قلبی، سن این گروه از بیماران هم کم شده است.

دکتر علیمی افزود: در گذشته عمده بیماران قلبی مربوط به گروه بالای ۵۰ سال بود اما امروزه افراد زیر ۳۰ سال هم در این گروه دیده می‌شوند، بیمارانی که مشکل تمام آنها دیگر تنها مرتبط به سوابق خانوادگی، اضطراب و استرس، فشارهای کاری و مسائل مالی نبوده و نیست و امروزه موضوع مصرف انواع دخانیات به‌ویژه سیگار و قلیان هم به آن اضافه شده است.

وی ادامه داد: یکی از معضلات امروز جامعه، حرکت نوجوانان و جوانان به سمت مصرف سیگار و قلیان است که این موضوع نگرانی‌ از افزایش تعداد بیماران قلبی و عروقی در آینده را بیشتر می‌کند و ضروری است والدین، مراقبت بیشتری از فرزندان خود داشته باشند.

سیگار، عامل ۸۰ درصد بیماری‌های مزمن انسدادی ریه

مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مصرف سیگار علت ۸۰ درصد موارد بیماری مزمن انسدادی ریه است.

دکتر زهرا دستجردی، این بیماری را انسداد برگشت ناپذیر مجاری هوایی همراه با محدودیت پیشرونده جریان هوای ریوی تعریف کرد و افزود: این بیماری با علائمی مانند سرفه، خلط و تنگی نفس نمایان می‌شود و سرفه معمولا نخستین علامت بیماری است که در فصل سرد سال تشدید می‌شود.

وی ادامه داد: در مراحل ابتدایی، بیماران مبتلا پس از انجام فعالیت تنگی نفس پیدا می کنند، اما با پیشرفت بیماری در زمان استراحت هم این مشکل در آنان دیده می شود.

مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، استفاده از دیگر مواد دخانی مثل قلیان، سیگار برگ و پیپ، آلودگی هوا، قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران را نیز عامل مهمی در ایجاد این بیماری دانست و گفت: تماس با عامل محرک، باعث فعال شدن سلول‌های التهابی و آزاد شدن آنزیم‌های مخرب این سلول‌ها شده و باعث آسیب به سلول های پوششی(مجاری ریز تنفسی) می‌شود.

دکتر دستجردی، ترمیم غیرموثر این سلول‌ها منجر به رشد بیش از حد سلول‌ها و از بین رفتن مژک‌های سلول‌های پوششی شده و با ایجاد انسداد مجاری هوایی، محدودیت در عبور هوا ایجاد می‌شود و به علت نقص عملکرد سلول‌های دفاعی، عفونت‌های مکرر سیستم تنفسی رخ می‌دهد.

وی بیان کرد: مصرف نکردن دخانیات، قرار نگرفتن در معرض دود دخانیات دیگران، پرهیز از تماس با مواد محرک شغلی با استفاده از وسایل محافظت فردی، استفاده نکردن از سوخت‌های بیولوژیک مانند چوب برای گرمایش و پخت و پز در پیشگیری از این بیماری بسیار مؤثر است.

سیگار یکی از شایع‌ترین علل ایجاد سرطان ریه و برونشیت

فوق تخصص ریه و عضو هیأت علمی گروه داخلی دانشگاه علوم پرشکی مشهد با بیان این که سیگار از شایع‌ترین علل ایجاد سرطان به ویژه در ریه است، گفت: این موضوع تنها شامل مصرف کننده نیست و کسانی هم که خودشان مصرف کننده نیستند، اما در معرض و تماس مستقیم با دود سیگار هستند، به همان نسبت در معرض خطر هستند.

تأثیرات منفی سیگار بر روی بافت‌های نرم و سخت دهان

عضو هیأت علمی گروه آسیب‌شناسی دهان، فک و صورت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مصرف انواع دخانیات از جمله سیگار آسیب‌های زیادی در تمامی نقاط بدن از جمله به سلامت دهان و دندان می‌زند.

دکتر خواجه‌احمدی با بیان این که دهان بافت نرم و سخت دارد و بافت نرم آن شامل لثه، زبان و گونه بوده و بافت سخت آن هم دندان و استخوان فک است، افزود: کشیدن سیگار تأثیرات منفی و زیان آوری بر روی بافت‌های نرم و سخت دهان همچون رنگ دانه‌های روی دندان دارد.

وی با بیان اینکه در بافت نرم افراد سیگاری، ضایعات سفیدرنگ و قرمزرنگ و ترکیب هر ۲ رنگ مشاهده شده است، ادامه داد: این ضایعات بیشتر در گونه دیده شده و فرد بیمار در چنین مواقعی نیازمند مصرف کورتون می‌شود و این خود یک مشکل پیش سرطانی است؛ همچنین در کناره‌های زبان و کف دهان این گروه از بیماران علائم و نشانه‌هایی وجود دارد که می‌تواند باعث ابتلا به سرطان زبان بشود.

سیگار کشیدن در دوران بارداری و سقط خود به خود

فوق تخصص بیماری‌های غدد درون‌ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: سیگار کشیدن با افزایش خطر ابتلا به چندین اختلال تولید مثلی از جمله عوارض بارداری، یائسگی زودرس، اختلال نعوظ و ایجاد ناباروری در مردان و زنان همراه است.

دکتر یعقوبی افزود: همچنین سیگار کشیدن در دوران بارداری با سقط خود به خود، حاملگی خارج از رحم، وزن کمتر نوزاد در هنگام تولد و ایجاد تعدادی از بیماری‌ها در جنین همراه است و ترک سیگار از سوی مادر نیز باعث بهبود عاقبت جنین و مادر می‌شود.

عضو هیأت علمی گروه آسیب شناسی دهان، فک و صورت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: مصرف سیگار برای تمامی گروه‌ها از جمله مادران باردار مضر است.

دکتر سعیده خواجه‌احمدی افزود: گرچه در خانم‌‎های باردار سه موضوع بسیار مهم ژنتیک، رژیم غذایی و آب و هوا مورد تأکید است، اما باید به موضوع مهم‌تر از آن، که دوری از سیگار و دخانیات است، نیز به‌طور ویژه توجه شود، به خصوص در سه ماهه‌ اول و سوم بارداری، که موجب شکاف کام و لب در سه ماهه اول و کاهش میزان اکسیژن خون در سه ماهه سوم می‌شود و هر ۲ حالت آن برای جنین خطرناک است.