تبریزگویا؛ وقتی گذشته سرزمینی بزرگ را در ذهنم مرور می‌کنم که هر کدام روزی خود یک قدرت، امپراطوری، صاحب تمدن و الگوی فرهنگی سرزمین‌های دیگر بودند، اما امروزه به دلیل اختلافات اعتقادی، زبانی، قومی و جغرافیای سرزمینی هر کدام خود یک کشور شده‌اند و وارد کننده کالای فرهنگی، این به نوبه خود نگران‌کننده و برای همه جای تاسف دارد.

نویسنده هیچ انتظاری ندارد که این موضوع در فضای فعلی در خود کشور ایران مورد توجه قرار بگیرد چون در ظاهر آنقدر مسائل و مشکلات هست که وقت و مجالی برای پرداختن و چاره اندیشیدن به این موضوع نمی‌ماند اما دلیلی بر آن نیست که بیان نشود.

با همه‌‌ی تفاوت‌هایی که برای این کشورها در طول تاریخ و هم‌اکنون قائلم اما چیزی که در بین همه مشترک و دارای ارزش و اعتبار است و مانند میراثی گرانبها از گذشته دور برای همه به یادگار مانده خانواده است. نهادی که اعضای اصلی آن پدر، مادر و فرزندان هستند.در سالیان اخیر به شکل‌های مختلف نهاد خانواده مورد تهاجم قرار گرفته است و با بی‌توجهی مسئولان فرهنگی کشور جای اعضای این نهاد با چیزای دیگر عوض شده است.

با همه‌ی ادعاهایی که مسئولیت نهاد آموزشی و تربیتی نونهالان،نوجوانان و جوانان جامعه با حاکمیت، نهادها و سازمانهای زیرمجموعه حاکمیت است اما در عمل این ادعا صحیح نمی‌باشد.بلکه امروز سرنوشت فرهنگی و ذهنی فرزندان این سرزمین در جایی خارج از خانواده و حاکمیت کیلومترها دور دست تر اما نزدیکتر دارد رقم می‌خورد. جایی که کالاهای فرهنگی، آموزشی و تربیتی ساخته می‌شود و در ویترینی به نام فضای سایبری که زیرمجموعه‌های پرطرفدار خود (فیسبوک،تلگرام،واتساپ،اینستاگرام،توییتر،یوتیوب و…) را دارد در حال عرضه شدن است که  فروشندگان و بازاریابان زبده‌ای خود را دارد.

بخاطر شرایط موجود اقتصادی خانواده‌ها فرصت آنچنانی ندارند که بفهمند چه بلایی بر سر فرزندانشان می‌آید حتی فرصت هم داشته باشند توانایی درک این موضوع را ندارند. واگر هم بخواهند اعتراضی بکنند فرزندان با گفتن امروز اینها مد هست آنها را وادار به سکوت می‌کنند. به راستی که فضای فرهنگی، آموزشی و تربیتی جامعه رها شده است و نیاز به افراد توانمندی با اختیارات وسیع دارد که بتوانند این فضا را مدیریت کنند.

یکی از کالاهای فرهنگی که در فضای سایبری عرضه می‌شود ارتباط انسان الخصوص زنان و دختران سرزمین با حیواناتی چون سگ است. کارهای زیادی با ظرافت و روشهای موثر دارد  صورت می‌گیرد که این نیاز به وجود آورده شود که هر شخصی نیاز به این دارد و در زندگی خود داشته باشد. غالب این ارتباط از طرف افرادی است که در ارتباط با همنوع خود دچار مشکل شدند و باز هم به اشتباه این حیوانات جای هم نوعان آنها را می‌گیرند. ارتباط انسان با انسان که موجب محبت و وابستگی می‌شود و ادامه این مسیر ممکن است  با نفرت و تنهایی همراه شود. برای حل این بحران نباید از انسان‌ها فرار کرد و وابسته به موجوداتی چون سگ و وارد کردن آن  به زندگی شخصی خود شد. بعضی از زوجین از حیوانات به عنوان فرزندان خود یاد می‌کنند که اینها خطرات جدی برای جامعه و خانواده به حساب می‌آید.

از طرفی شاید زوجین فکر می‌کنند نگهداری از حیوان در قبال بچه‌ی انسان مسئولیت کمتری دارد. وفاداری حیوانی چون سگ نباید به عنوان یک الگوی غلط زندگی وارد ذهن افراد شود که در نهایت به خود و دیگران القا کنند که انسان لایق محبت و زندگی نیست چون خیانت می‌کند وفادار نیست ولی یک سگ در قبال دریافت غذا و نگهداری به انسان ‌آسیب نمی‌زند. هر انچه سگ وفادار در ارتباط باشد و انسان بی‌وفا اما دلیلی برای ادعا این افراد نیست.

اما ما به حقوق همه‌ی حیوانات احترام می‌گذاریم و در فرهنگ اعتقادی و سنتی خود به اندازه کافی راجب رعایت حقوق این حیوانات بحث کرده‌ایم.وقتی برخی به دارنده‌گان سگ می‌گویند سگ نجس است در جواب می‌گویند سگ را با شامپو مخصوص حمام می‌کنند و واکسن مخصوص سگ را تزریق می‌کنند با همه‌ی اینها هنوز هم از نظر بهداشتی دارای مساله است. مساله بهداشت فقط مربوط به تمیز و کثیف بودن است اما موضوع فرای بهداشت است که مساله نجس و پاک بودن سگ است.زندگی با حیوانات الخصوص زندگی با سگ یک فرهنگ وارداتی است که با بی‌توجهی مسئوالان فرهنگی وارد زندگی مردم شده است و خطرات مخصوص به خود را به دنبال دارد.

در فرهنگ اعتقادی مسلمانان از سگ به عنوان موجودی نجس یاد شده همانطوری که خون انسان نجس یاد می‌شود. متاسفانه مسئولان فرهنگی و بهداشت درمان در بین مردم جامعه این موضوع را جا ننداخته‌اند که مساله کثیف‌بودن و نجس بودن دو مفهوم مجزاست.

وقتی حرف از نجس بودن سگ می‌شود نفی و از بین بردن آن نیست همانطوری که بخاطر نجس بودن خون نمی‌توان وجود آن را نفی یا حذف کرد. بلکه باید فاصله و حد مرز زندگی سگ با انسان مشخص شود. شاید یکی از دلایل ایجاد فاصله بین انسان و سگ نوع رفتار سگ باشد که انسان را وابسته بخود می‌کند.

قطعا پاسخگویی دقیق راجب نجس یا کثیف بودن سگ بر عهده متخصصان بهداشت ودرمان ،روانشناسان و محققان حوزه اعتقادی است که موضوع مورد بحث ما نیست صرفا بیان این موضوع فقط تلنگری است به همه که نباید سگ جای اعضای خانواده و روابط را در زندگی خانواده‌هایی بگیرید که در آن رابطه انسان با انسان دارای جایگاه ویژه است.

توجه:سال ۱۳۹۹در حاشیه شهری یک خانم با صندوقی پر از گوشت مرغ را دیده‌ام که تکه‌های مرغ را بین سگ‌های ولگرد پخش می‌کرد دلیل این کار را از او پرسیدم که جواب داد من حامی حقوق حیوانات هستم برایم فورا سئوالی پیش آمد گفتم مردمی که شاید ماهی یک بار گوشت مرغ نمی‌خورند با حفظ احترام حقوق حیوانات آیا حقوق حیوانات بر حقوق انسان‌ها الوییت دارد؟

نویسنده: رضا تورانی فعال فرهنگی و اجتماعی